Nie wyobrażam sobie kuchni bez ziół. Dla mnie dobrze przyprawione dania to podstawa kuchni i jej nieodzowny element. Używam świeżych, suszonych i mrożonych, w zależności od pory roku i moich zapasów.
Niestety w dzisiejszych czasach duża część ludzi zaniedbała korzystanie z ziół na rzecz kostek rosołowych, sklepowych mieszanek pełnych ulepszaczy smaku, glutaminianu sodu (E621) i soli, a przecież zioła nie tylko wzbogacają smak, ale świetnie poprawiają trawienie i funkcjonowanie całego organizmu.
Część z nich poprawia metabolizm, inne obniżają ciśnienie, jeszcze inne zwiększają libido, a są też takie, które usprawniają pracę układu nerwowego i poprawiają koncentrację lub odwrotnie, wyciszają i wspomagają dobry sen.
Poniżej lista wybranych, najpopularniejszych ziół, po które warto sięgać:
- Bazylia
Wzmacnia żołądek, poprawia trawienie, działa rozkurczowo, zapobiega wzdęciom i usprawnia pracę nerek.
Nadaje się do: sałatek, zup, duszonych warzyw, twarożku, dań kuchni włoskiej. Idealny dodatek do mięs, makaronów oraz niezastąpiony składnik pesto.
- Oregano
Obniża ciśnienie i działa przeciwbakteryjnie, a ponadto usprawnia pracę jelit i żołądka, przeciwdziała wzdęciom i usuwa toksyny z organizmu. Zmniejsza objawy przeziębienia, stanów zapalnych migdałków i oskrzeli oraz zwalcza gorączkę. Przeciwdziała rozwojowi grzybów, działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Chroni także przed rakiem oraz zwalcza pasożyty. Korzystnie wpływa na układ nerwowy i dobry sen.
Nadaje się do: dań warzywnych, rybnych, owoców morza, serów, mięs, sałatek i makaronów. Idealnie współgra z innymi ziołami, tj. jak bazylia czy tymianek i jest nieodzownym składnikiem mieszanki ziół prowansalskich. Świetne do kuchni włoskiej, sosów pomidorowych, zup i zapiekanek.
- Lubczyk
Usprawnia procesy trawienne, zapobiega wzdęciom, pomaga przy niestrawności i braku apetytu. Polecany przy chorobach serca. Roślina uchodzi za symbol miłości.
Nadaje się do: zup, ciemnych sosów, flaków, masła ziołowego, mięs (baranina, drób) oraz do sałatek.
- Majeranek
Pomaga w trawieniu poprzez zwiększenie wydzielanie soków żołądkowych. Napar z majeranku polecany jest przy bólach głowy i przeziębieniach. W jego skład wchodzą gorycze, kwasy organiczne, miedź i duże ilości wapnia.
Nadaje się do: dań ciężkostrawnych, pieczonych mięs, zup oraz dań z fasolą, grochem, ziemniakami i bakłażanem.
- Imbir
Zapobiega nudnościom i sprawdza się w przypadku choroby lokomocyjnej. Usprawnia procesy trawienne, wydzielanie soków żołądkowych, perystaltykę jelit i usuwanie toksyn z organizmu. Obniża cholesterol, reguluje ciśnienie, wspomaga pamięć i koncentrację. Łagodzi bóle, m.in. bóle migrenowe. Ma właściwości antywirusowe i przeciwzapalne, dlatego pomaga wrócić do zdrowia podczas infekcji, grypy lub przeziębienia.
Nadaje się do: ciasteczek, pierniczków, herbaty, sałatek owocowych, marmolad, rosołu, sosów, pasztetów, flaków, pikantnych potraw mięsnych, sosów ziołowych i owocowych, do dań kuchni azjatyckiej, kompotów, grzanego wina oraz piwa. Idealny w marynatach do ogórków lub dyni.
- Cynamon
Wspiera przemianę materii, pracę układu krążenia oraz dba o dotlenienie narządów wewnętrznych. Wspomaga pracę nerek i usuwanie szkodliwych produktów metabolizmu z organizmu. Zmniejsza bóle menstruacyjne i objawy menopauzy. Ma działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne. Ponadto działa uspokajająco, wpływa na pamięć i koncentrację.
Nadaje się do: dań słodkich i pikantnych, dań kuchni azjatyckiej, jagnięciny i wszelkich potraw z ryżu, do kompotów, deserów, kołaczy miodowych, szarlotek, ciast orzechowych, herbaty, ponczu, wina i piwa grzanego. Cynamonem w laskach przyprawić możemy kompoty, soki owocowe, grzane wino oraz inne napoje.
- Tymianek
Wspiera pracę układu krążenia i dba o odpowiednie ukrwienie skóry. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalne, dzięki czemu pomaga w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, przeciwdziała procesom gnilnym oraz powstawaniu pleśni. Wzmacnia układ pokarmowy oraz pobudza wydzielanie soków żołądkowych. Dodatkowo działa rozkurczowo i dba o dobry nastrój.
Nadaje się do: sosów, mięs, warzyw smażonych, pieczonych oraz gotowanych. Używany w kuchni francuskiej i śródziemnomorskiej.
- Rozmaryn
Poprawia przemianę materii i przyspiesza trawienie. Ma działanie przeciwbólowe, wspiera serce i układ krążenia, podnosi ciśnienie krwi, działa przeciwbakteryjnie i przeciwdziała zakażeniom. Wspomaga również układ oddechowy i jest wskazany w diecie w przypadku astmy lub alergii. Dodatkowo pobudza, łagodzi wyczerpanie i problemy ze snem.
Nadaje się do: drobiu, dziczyzny, wieprzowiny, pieczonych ziemniaków, zup jarzynowych. Wchodzi w skład ziół prowansalskich, a najlepiej czuje się w towarzystwie grzybów i czosnku.
- Mięta
Pomaga w trawieniu, przeciwdziała wzdęciom, mdłościom, wymiotom i niestrawności. Ma dobry wpływ na układ oddechowy. Działa przeciwbakteryjnie i antywirusowo, dzięki czemu pomaga w walce z infekcjami i przeziębieniem oraz wzmacnia organizm. Dodatkowo łagodzi bóle głowy, ma działanie rozkurczowe i korzystnie wpływa na sen.
Nadaje się do: warzyw, deserów, zup, sałatek oraz sosów. Mięta doskonale współgra z innymi przyprawami jak czosnek, bazylia, pietruszka, kolendra, kardamon i chilli. Idealnie komponuje się w sosie do mięs np. jagnięciny czy dziczyzny.
- Czosnek
Zapobiega zawałom, zakrzepom i miażdżycy, obniża cholesterol, ciśnienie krwi i reguluje poziom cukru. Ma działanie antynowotworowe, antywirusowe i antybakteryjne. Dobry przy przeziębieniu i grypie. Zmniejsza dolegliwości trawienne, wspomaga również usuwanie ciężkich metali z organizmu.
Nadaje się do: tłustych mięs (wieprzowiny i baraniny), drobiu, mięsa z królika, dziczyzny. Sprawdza się także jako dodatek do wędlin, ryb, zup – barszczów i żurów, sosów, warzyw, grzybów, jaj, serów, kiszonek i marynat.
* Oprócz wyżej wymienionych warte uwagi są także: kminek, papryka słodka, cząber, listek laurowy, ziele angielskie, szałwia, koper włoski, pietruszka, gożdziki, kurkuma, szafran, wanilia, estragon i gałka muszkatołowa, a to jeszcze nie koniec listy.
Wszystkie są naturalnym bogactwem zdrowia i smaku, więc nie bójmy się z nich korzystać i eksperymentować z nimi w kuchni :)
W kolejnym wpisie znajdą się przepisy na domowej roboty mieszanki przypraw. Jak zrobić zdrową wersję vegety? Albo z czego przygotować przyprawę do drobiu bez ulepszaczy? O tym już niedługo :)
